Een Stappen plan voor ‘creative commons’ en beeld met toestemming op je blog. Met verdere toelichting en nuttige linkjes.
[column-group]
[column]Plan A.
STAP 1 Mooi plaatje gezien en wil je het gebruiken?
STAP 2 Het staat ook bij de blogger/beeldmaker/rechthebbende? Vraag middels een nette e-mail toestemming tot gebruik, vertel wat waar en hoe je het beeld wil gebruiken.
STAP 3 wacht op antwoord.
STAP 4 JA/NEE*
STAP 5 Plaats het beeld/ Zoek een ander beeld
[/column]
[column]
Plan B.
STAP 1 Mooi plaatje gezien en wil je het gebruiken, maar je weet niet of het de rechthebbende is?
STAP 2 Gebruik ‘TinEye’ en/of ‘google reverse image search’ (klikken op het camera icoon dan kan je url beeld ingeven of beeld uploaden naar google)
Deze zoekmachines ‘geven’ je niet onmiddellijk de rechthebbende/beeldmaker maar je komt met zoeken naar de eerst vermeldde bron (oudste) zoek resultaat een heel eind
STAP 3 A Bron eerste openbaarmaking gevonden maar niet de beeldmaker/rechthebbende?
>> Stuur de blogger een bericht met vraag naar de beeldmaker/rechthebbende
STAP 3 B Beeldmaker gevonden? Zie Plan A
STAP 4 De blogger/bron weet het niet?
STAP5 Gebruik TinEye of Google reverse search.
STAP 6 Geen resultaat? #DTV vraag je social media netwerk en of je beeldende tweeps of ze iets weten
[/column]
[column]
PLAN C.
STAP 1 Zowel de bron (blogger) TinEye, google search en je netwerk weten het niet?
STAP 2 Bij twijfel niet doen.
Want! Je bent niet de eigenaar(beeldmaker/rechthebbende) van het beeld en de eigenaar bepaalt de wijze van openbaarmaking. (hoe het gedeeld wordt, waar en met welke media)
[/column]
[/column-group]
Hee citaat recht! Dan hoeft ‘t niet!
Zoals jij denkt dat het moet is het vast niet goed. 😉
Een regel tekst over ‘hoe mooi het beeld is’ telt niet als de rest van je blog over iets totaal anders gaat.
Maar dat spreekt voor zich zou ik zeggen 😉
Bronvermelding met naam en link naar originele bron van het beeld is nog steeds verplicht.
Dat gezegd hebbende het is echt heel complexe materie maar gelukkig is er een uitgebreide uitleg hier te vinden.
Check deze voordat je iets plaatst, dan verminder je de kans op een faux-pas enorm.
Je als blogger beroepen op citaat recht is riskant, over het algmeen ben je beter af door creative commons foto’s te gebruiken.
Maar ik wil gewoon een mooi plaatje bij mijn blog hoe doe ik dat?
Je zou denken dat mensen inmiddels weten dat foto’s en illustraties niet aan bomen groeien in het wild, maar er wordt toch vaak een beeld van het internet geplukt en als illustratie bij een blog gebruikt.
Je hebt geluk!
Een beeld zomaar van het internet plukken en gebruiken zonder toestemming vooraf mag wanneer de beeldmaker het beeld/illustratie een ‘Creative Commons-licentie’ heeft gegeven.
Elke creative commons is altijd met attributie = naamsvermelding en link naar bron/website. Lees meer over creative commons bij Raymond Snijders’ Vakblog.
Nota bene voor beeldmakers: Kies enkel voor Creative Commons als je niet van plan bent om het werk ooit commercieel in te zetten. een cc licentie die je hebt afgegeven is voor altijd geldig. Je mag ze achteraf wijzigen, maar degene die het beeld ten tijde van de CC gevonden en gebruikt heeft mag dat blijven doen met de CC zoals ze destijds was aangegeven.
Veranderen van licentie mag dus maar kan gebruiksverwarring creëren. Niet aan te raden.
Ik heb een mooi plaatje gevonden maar het is copyrighted.
Dan moet je de rechthebbende, die vaak de fotograaf/illustrator is, aanschrijven of je het beeld mag gebruiken.
Terzijde: Zodra het beeld betreft wat in opdracht is gemaakt liggen de rechten (al dan niet tijdelijk) ook bij de opdrachtgever.
Ik heb me lens gezocht naar de bron/rechthebbende op het internet maar ik kan ‘m niet vinden?
Bij twijfel niet gebruiken.
- Of de gok nemen dat de beeldmaker/rechthebbende het ok vind,
- Het beeld niet onder licentie valt bij getty images (of een schimmig proactief bedrijf dat handelt in aanmaningen en cease and desists.)
- en hopen dat niemand onderzoek doet.
Maar dit is het internet. Iedereen kan alles achterhalen.
Hee, ik heb alles gedaan zoals je zei in de bovenstaande alinea’s.
Waarom krijg ik toch nog een cease and desist?
Gewoon beeld op je blog plaatsen met een bronvermelding van de website waar je het op vond ‘pinterest’ of ‘tumblr’ of ‘we heart it’ is niet de maker of rechthebbende van het beeld vermelden. 😉
Maar zonder gekheid, zelfs al heb je het netjes uitgezocht (maker en website van maker vermeld) en is het beeld ‘creative commons’ dan kan de fotograaf of illustrator nog bezwaar maken op morele/ethische gronden.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan het terug vinden van jouw beeld/tekst op een nationalistische xenofobe website.
Daar wil je toch niet mee in verband gebracht worden?
Zeker niet als het beeld is gebruikt op een wijze die impliceert dat jij als beeld maker je met het gedachtengoed van kan verenigen.
Verkeerd gebruik
Een iets minder schrikwekkende reden tot bezwaar dan bovenstaande kan zijn dat je het beeld niet volgens de creative commons licentie gebruikt hebt.
De creative commons kan als als beperking hebben dat je het beeld niet mag wijzigen of commercieel mag inzetten.
In het geval dat je het beeld wijzigt en daar valt onder andere verkleinen, croppen anders dan redelijkerwijs noodzakelijk voor je blog, jouw website url over het beeld plaatsen, de kleuren aanpassen.
Vrij duidelijk toch?
Commercieel inzetten is voor veel mensen al vaker wat moeilijker te bepalen bij bloggers als (beginnend) personal brand.
Als jij je naam en persoonlijkheid inzet als merk en je zet het beeld in om je blogpost op te fleuren?
en/of je verkoopt via buttons of affiliate links producten op je website
Of je plaats het beeld boven de ‘donate button’ om deze extra te laten opvallen?
Dit valt al gauw onder commercieel inzetten van beeld.
Per geval kan het per beeldmaker en per situatie verschillen hoe ze hier tegen aankijken.
Gelukkig geven alle beeldmakers die creative commons gebruiken aan dat je extra rechten kan kopen indien nodig.
Ook geeft de beeldmaker aan dat bij vragen over het creative commons licentie of over vragen invulling van gebruik contact moet opnemen als je twijfelt.
Doe dat! het voorkomt brieven, rechtszaken en schikkingen.
WANT: De rechthebbende mag altijd een rekening sturen bij oneigenlijk gebruik.
Waarom?
Dit is om er geen algemene praktijk van te maken; dat een blogger gewoon beeld plaatst zonder toestemming en vervolgens wacht tot ‘ie ontdekt wordt en het dan off-line haalt.
Heeft ‘ie toch mooi de drie weken of ettelijke maanden plezier gehad van de afbeelding zonder voor afbeeldingen te betalen.
Wat nu als bovenstaande allemaal als veel werk klinkt?
De oplossing is simpel:
- Gebruik je eigen beeld, je maakt het zelf en hebt alle rechten om te doen en laten wat je wilt
Denk wel aan privacy en portretrecht van personen. Militaire bases mag je überhaupt niet fotograferen.
En het is wel beleefd om een bedrijfsruimte/winkel/restaurant die semi- of niet openbaar is te vragen voordat je fotografeert!
Ook op ‘cultural landmarks’ kan beeldrecht liggen voor persoonlijk gebruik mag je dan wel een foto nemen maar als je deze op het internet zet moet je een licentie bedrag betalen.
tip: Playmobil laat je hun poppetjes gebruiken voor foto’s zolang het geen afbreuk doet aan hun merk.
via @Jeanet Bathoorn
- Koop exclusief: Je huurt iemand in om beeld te maken voor jouw website en je koopt de relevante rechten (voor een periode of altijd) en je kan vervolgens doen en laten wat je wilt met de rechten die je hebt gekocht.
- Iets goedkoper:Je koopt beeld voor een bepaalde periode bij een stock-photo website. Hier mag je al minder mee doen tenzij je net zoals bij exclusief beeld extra rechten koopt.
- En iets heel anders: huur iemand in om je beeld te vinden; een beeld redacteur. 😉
Of je denkt ‘het kost me enkel tijd om het netjes te regelen en dat is het me waard’ en je zoekt specifiek op creative commons share alike (Eventueel met derivatieve & commercieel gebruik toegestaan)
en je documenteert je vondsten door een mapje met de volgende zaken aan te maken op je computer:
Het beeld, een tekst/wordbestand met bestandsnaam en url, en een screenshot van het beeld met de relevante creative commons licentie in het screenshot bij het beeld
Dit als bewijs materiaal indien je een cease & desist ontvangt (omdat een licentie is gewijzigd)
Helemaal doorgelezen tot hier? Gaaf!
Verrassing!
Het blog/ De kous over beeldrechten is hiermee nog lang niet af. Maar het werd veels te lang voor een simpel informerend blog.
Dus het tweeling blog (beeldgevaar II) behandelt de beeldrechten kwestie vanuit het perspectief van de beeldmaker. Zie hier
Hoe kan je mensen jouw beeld netjes laten delen?
Hoe voorkom je dat beeld gedeeld gaat worden als je het toch op het internet wilt zetten?
Het laatste blogpraat beeld&recht blog zal gaan over de techniek er zijn allemaal plugins die de zowel beeldmaker en de blogger kunnen helpen om het beeld op juiste wijze te delen.
Blogs/websites van juristen die zich o.a met beeldrechten & internet recht bezighouden
Wilma van de Meerakker legal tech website (aanwezig tijdens blogpraat chat)
Charlottes Meindersma Charlotte’s law website (aanwezig tijdens blogpraat chat)
iusmentis.com website
NOTA BENE: Dit blog is niet volledig en omdat het complexe materie betreft heb ik de onderwerpen trachten samen te vatten.
De wetten, rechten plichten en toepassing daarvan met betrekking tot copyright zijn volop aan verandering onderhevig.
Aan dit blog kunnen geen rechten ontleend worden. Noch is de schrijver aansprakelijk voor (verkeerd) gebruik van informatie door de lezer(s).
Raadpleeg bij twijfel een jurist en de rechthebbenden van het beeld.
Hartelijk dank aan Raymond Snijders voor helpen met feitjes controle en spellings/grammatica redactie voor dit blog. Eventuele onjuistheden zijn geheel van mijn hand.
Eerder gepubliceerd op www.blogpraat.com (16 april 2013)